Bij het Drentse Klijndijk krijgt een Friese fietsbrug na een Gronings verblijf een tweede leven over de Drentse ‘Hunebed Highway’, de N34.
Twintig jaar lang ligt er in de Groningse buitenlucht een stalen brug in opslag. Na jarenlange trouwe dienst als fiets- en wandelbrug over de A7, in de buurt van de oude rotonde bij Heerenveen, maakt in 1998 een herinrichting aan die rotonde de brug overbodig. De provincie Groningen neemt hem over van Rijkswaterstaat en plaatst het 50 meter lange bouwwerk, dat bestaat uit twee delen van 25 meter, in de opslag.
Brug op de reservebank
Na ruim twintig jaar op de reservebank maken gezamenlijke duurzaamheidsambities van de provincies Groningen en Drenthe in 2022 een einde aan die inactiviteit. Met Drenthe zet Groningen samen in op duurzaamheid en innovatie bij wegenbouwprojecten. Ze wisselen onder andere kennis uit over de techniek en onderhoud aan beweegbare onderdelen van bruggen (zoals slagbomen) en verkeerslichten. Ook werken de beide provincies regelmatig samen aan vaste bruggen en viaducten.
Zo komt de oude fietsbrug in beeld bij het project N34 Klijndijk, waar de provincie Drenthe een ongelijkvloerse aansluiting realiseert, die de gelijkvloerse aansluiting Emmen-Noord vervangt. Een fietsbrug moet fietsers daarbij een eigen veilige oversteek over de N34 bieden. De helft van de oude fietsbrug past precies over de N34.
Insteek niet direct circulair
“Met de wetenschap van nu kijken we als organisatie wel hoe we circulariteitsdoelstellingen kunnen invullen. Maar het was toen, bij de start van dit hele project jaren geleden, niet direct de insteek dat de brug circulair moest zijn”, vertelt Arnold Mesken, projectleider bij de provincie Drenthe. Dat het in Klijndijk op een circulaire oplossing uitdraait, is het gevolg van een reeks van ontwikkelingen, legt hij uit.
De N34 is een belangrijke stroomweg, waaraan in de afgelopen jaren veel reconstructiewerk is uitgevoerd. Klijndijk was de laatste in een reeks van gelijk- naar ongelijksvloerse oplossingen, inmiddels zijn er elders in de provincie Drenthe delen van de N34 verdubbeld. Dat zou op het punt bij Klijndijk misschien ook ooit aan de orde kunnen komen, maar de provincie heeft besloten om de huidige situatie geschikt te maken voor de doelstellingen van dit moment. Door deze oplossing is er met de toename van het gemotoriseerde verkeer een veilige situatie voor de fietsers gecreëerd.
Bij de rotondes aan beide zijden van de oversteek heen wordt qua ruimte rekening gehouden met mogelijke verdubbeling van de N34. Bij de fietsbrug zijn de bestaande kunstwerken nog niet aan het einde van hun levensduur en die kunnen in de huidige situatie opnieuw worden ingezet. Om die twee te verbinden zoekt Drenthe een brug. “Toen kwam via onze connectie met Groningen die brug in beeld.”
Bruggenbank
Er is ook een databank voor tweedehandsbruggen beschikbaar, een ‘Bruggenbank’ die vraag en aanbod op elkaar kan afstemmen. Mesken: ”Al is het soms om voor een specifieke locatie een geschikte brug te vinden. Je moet bouwen met de middelen die op dat moment beschikbaar zijn. Je kunt hem niet zomaar inkorten of verlengen. En dan moet het ook nog qua planning op elkaar afgestemd kunnen worden, dat maakt het moeilijk. Het moet zich voordoen eigenlijk.”
Door de connectie met de provincie Groningen kwam die kans. “In dit geval paste het mooi, omdat we qua overspanning ergens in de buurt kwamen van de 25 meter die er lag. Als je twee meter langer nodig hebt, lukt het niet. We waren weliswaar afhankelijk van de betonnen autobrug die er al lag, maar we hebben de landholten zo gesitueerd dat je de lengte van de brug niet hoefde aan te passen.”
Opknapbeurt
Om de brug te recyclen voor hergebruik is deze opgeknapt. In de oude, Friese situatie beklom je de brug met de fiets aan de hand via een trappentoren om dan over te steken. “In onze situatie maakt de brug deel uit van een fietsverbinding van A naar B. De trappentoren is een beperking, wij hebben hem ook geschikt gemaakt voor bijvoorbeeld strooivoertuigen.”
Daarvoor zijn er stalen balken aan de onderzijde bevestigd om de brug te verstevigen. Verder zijn oude verflagen volledig verwijderd en is een nieuw verfsysteem aangebracht. Ook zijn er afvoergoten bevestigd. Regenwater wordt daarmee afgevoerd en belandt niet op de provinciale weg. In het voorjaar van 2022 werd de fietsbrug aangesloten op het fietspad aan de Slenerdijk en is deze in gebruik genomen.
De tweede helft
Drenthe neemt ook de andere helft van de brug over Groningen voor een project in De Groeve. Bij een bouwproject voor een nieuwe brug doet de Friese brug daar in de zomer en het najaar van 2023 tijdelijk dienst als fietsersbrug. Vervolgens eindigt de reis van de brug op de VAM-berg, de afvalberg bij Wijster die voor recreatieve doeleinden is ingezet. De brug zal daar als voetgangersbrug zal worden ingezet. “Dat past ook mooi in het recycling-thema daar.”
